16 February 2009

აშშ-ს განათლების სისტემის პრობლემები

ბოლო ორი წლის განმავლობაში გარკვეულ დროს ვუთმობ აშშ-ს განათლების სისტემასთან დაკავშირებულ სტატიების, დებატებისა და კონფერენციების მასალების გაცნობას ინტერნეტში. ექსპერტების, პოლიტიკოსების და უბრალო მოქალაქეების დიდი ნაწილი თანხმდება, რომ აშშ-ს განათლების სისტემა მძიმე მდგომარეობაშია. მაგალითად, 14 თებერვალს New York Times-ში განათლების პრობლემებთან დაკავშირებული სტატია ასეთი სათაურით დაიბეჭდა: ”ჩვენი უდიდესი ეროვნული სირცხვილი”.
ბილ გეიტსმაც ერთ-ერთ ბოლო გამოსვლაში აღნიშნა, რომ მოსწავლეების 80% ვერ იღებს კარგ განათლებას. ახალგაზრდების 30% არ ამთავრებს საშუალო სკოლას. ახალგაზრდებში ღარიბ ოჯახებიდან ეს მაჩვენებელი 50% უახლოვდება.

განათლების სისტემის რეფორმირების გზებთან დაკავშირებული დებატები საკმაოდ მწვავედ მიმდინარეობს. შეიძლება ითქვას, რომ გამოკვეთილია ორი მიდგომა: რადიკალური ცვლილებების და ზომიერი ცვლილებების. რადიკალები მოითხოვენ განათლების სისტემის სრულ ტრანსფორმაციას.

ერთ საკითხში ყველა თანხმდება, რომ რეფორმის მთავარი სუბიექტი მასწავლებელია, რომ საჭიროა ”დიდი მასწავლებლები”. ბილ გეიტსის სიტყვები: ”HAVING GREAT TEACHERS is the key”. ამისათვის საჭიროდ მიიჩნევენ, რომ მასწავლებლის ხელფასი მკაცრად იყოს მიბმული მისი მუშაობის შედეგებთან, თუმცა ამის განხორციელება საკმაოდ რთულია.

ასევე დიდ ყურადღებას იქცევს სკოლების ანგარიშგების პოლიტიკა. სკოლების შეფასება სტანდარტიზირებული ტესტების შედეგების მიხედვით, რომელიც დამკვიდრებულია აშშ-ს განათლების სისტემაში ბევრ კრიტიკას იწვევს. ალტერნატიული სისტემა ჯერ არ არის შემუშავებული. ამ საკითხთან დაკავშირებით უახლოეს დროში ალბათ ბევრი სიახლე იქნება. ერთი რამ უდავოა - სკოლების შეფასების ალტერნატიული სისტემა უფრო ძვირი დაჯდება, ვიდრე არსებული. საერთოდ უნდა ითქვას, რომ კარგი განათლების სისტემა სულ უფრო ძვირადღირებული ხდება. ეს ბევრ პრობლემას შეუქმნის ისეთ ღარიბ ქვეყნებს, როგორიც საქართველოა. ამავე დროს განათლება ხდება უმნიშვნელოვანესი ფაქტორი ეკონომიკის განვითარებისა.

მესამე პრობლემა, რომელიც იქცევს ყურადღებას, არის საგანმანათლებლო გარემო და საგანმანათლებლო რესურსები. აღნიშნავენ, რომ გარემო უნდა იყოს მოქნილი, ღია, მჭიდროდ დაკავშირებული რეალურ ცხოვრებასთან.

No comments: