22 December 2010
30 October 2010
05 October 2010
Кошмар средней школы
Зачем латать систему, нацеленную на разрушение самостоятельного мышления?
Джон Тэйлор Гатто
Я хочу обратить ваше внимание на пугающую вещь: возможно, мы тратим слишком много денег на школу, а не слишком мало. Я хочу обратить ваше внимание на то, что у нас слишком много людей вовлечено в сферы, связанные с воспитанием детей. И все эти деньги, все эти люди, все это время, которое мы забираем у детских жизней вдали от их домов, семей, соседей и личных открытий, – все это препятствует образованию.
Звучит радикально, я понимаю. Конечно, в современном технологическом обществе, время и деньги, которые вы потратили на обучение, в некотором смысле определяют вашу ценность. Не далее как в прошлом году, в Сент-Луисе, я слышал, как вице-президент IBM, выступая перед аудиторией, собравшейся для пересмотра системы сертификации учителей, говорил, что, по его мнению, эта страна (США) обрела компьютерную грамотность путем самообучения, а не благодаря каким-либо действиям школ. Он сказал: «45 миллионов человек, чувствующих себя комфортно при работе с компьютером, обучились этому самостоятельно, используя десятки несистематизированных методик, ни одна из которых не была достаточно формализованной. Если бы школы имели преимущественное право на обучение пользованию компьютером, мы были бы сейчас в чудовищном хаосе, вместо того, чтобы являться мировым лидером по компьютерной грамотности». А теперь давайте посмотрим на Швецию – красивую, здоровую, процветающую и современную страну, которая имеет впечатляющую репутацию за качество любой производимой в ней продукции. Логично предположить, что их школы имеют к этому определенное отношение.
Чтобы вы сказали на то, что вы не можете пойти в школу в Швеции, пока вам не исполнится 7 лет? Причина в том, что прагматичные шведы убрали то, что называлось бы у нас первым и вторым классом, потому как они не хотят оплачивать большие социальные счета, которые очень быстро превращаются в долги, за то, чтобы слишком рано оторвать мальчиков и девочек от их лучших домашних учителей.
Обеспечение работой учителей и терапевтов просто не стоит того, говорят шведы, если результат – это больные и неполноценные дети, которых не так просто вернуть к нормальному состоянию. Полный курс шведской школы содержит не 12 классов, а девять. Меньше школьного обучения, а не больше. Прямая экономия от подобного шага в США составила бы 75-100 миллиардов долларов – множество предоставленных ипотек, большое количество времени, освобожденного для поиска знаний.
Кто решил приковать ваше внимание к Японии вместо Швеции? К Японии, с ее длинным учебным годом и административным насилием, вместо Швеции, с ее коротким учебным годом, коротким курсом школы, и свободным выбором школы, в которую будет ходить ваш ребенок? Кто решил, что вы должны знать о Японии, а не о Гонг-Конге, ее азиатском соседе с коротким учебным годом, который превосходит Японию в сфере математики и наук? Чьим интересам служит сокрытие этой информации от вас?
Одной из принципиальных причин, по которой мы попали в эту беду, является то, что мы позволили школе стать очень прибыльной монополией, которая гарантированно обеспечена потребителями благодаря административной силе государства. Школа систематически привлекает все увеличивающиеся инвестиции только тогда, когда она работает плохо. А так как никаких штрафов за это не предусмотрено, то искушение не работать хорошо огромно. Именно поэтому школьный персонал, как сотрудники, так и руководители, вовлечены в систему гильдий. В этой древней форме объединения, ни одному из членов не позволено превосходить другого, не позволено продвигать или вводить новые технологии, не позволено импровизировать без согласия большинства членов гильдии. Нарушение этих принципов влечет строгие санкции, как выяснили М. Коллинс (Marva Collins), Дж. Эскалант (Jaime Escalante) и многие другие блестящие учителя.
Реальность гильдий не может быть сломлена без возвращения привилегии принимать решения родителям, позволяя им покупать то, что они хотят покупать у школы, и тем самым поддерживать предпринимательскую реальность, которая существовала до 1852 года. Именно поэтому я убеждаю любой бизнес подумать дважды, прежде чем вступать в сотрудничество со школой, которую мы имеем сейчас. Сотрудничество с этими заведениями сделает их только хуже.
Структура американской школы, образца XX века, родилась в 1806 году, когда любительская армия Наполеона разбила профессиональную армию Пруссии в битве при Йене. Когда ваш бизнес – продажа солдат, поражение в такой битве — это серьезно. Практически сразу после этого немецкий философ Фихте (Fichte) написал свой знаменитый труд «Речи к немецкой нации» («Address to the German Nation»), который стал одним из самых влиятельных произведений в современной истории. По сути, он говорил прусским людям, что хорошие времена закончились, что нации придется приспособиться к новому утопичному институту принудительной школы, в которой каждый научится выполнять приказы.
Таким образом, мир получил насильственную школу на острие государственного штыка, впервые в человеческой истории. Современная принудительная школа начала работать в Пруссии в 1819 году с четким представлением того, что централизованная школа должна давать:
- Послушных солдат для армии;
- Послушных рабочих в шахты;
- Полностью подчиненных чиновников в правительство;
- Подчиненных клерков в промышленность;
- Граждан, которые думают одинаково по основным вопросам.
Школа должна создать искусственное единодушие нации по вопросам, которые разработаны ведущими немецкими семьями и главами ведомств. Школа должна создать единство среди всех немецких земель, в конце концов, объединив их в Великую Пруссию.
Прусская промышленность сразу рванула вперед. Пруссия была успешна в военном деле и ее репутация на международной арене была очень высока. Через 26 лет после того, как была введена эта школьная система, король Пруссии был приглашен в Северную Америку, чтобы определить границу между Соединенными Штатами и Канадой. А через 33 года после судьбоносного изобретения института централизованной школы, распоряжением Г. Манна (Horace Mann) и многих других уважаемых граждан, прусский образец школьной системы был принят нами как собственный.
Вы должны это знать, потому что за 50 первых лет существования нашей школьной системы прусская цель – создание определенной формы государственного социализма – постепенно вытесняла традиционную американскую цель – подготовку самостоятельной личности.
В Пруссии целью Volksshule (нем., народной школы), в которой обучалось 92 процента детей, вообще не являлось интеллектуальное развитие, она была нацелена на воспитание в послушании и повиновении. Умение думать же было оставлено Real Schulen, которую посещали лишь 8 процентов детей. Но интеллектуальное развитие для широких народных масс рассматривалось как причина плохой управляемости – то, из-за чего армии проигрывают битвы.
Пруссия изобрела метод, основанный на сложном разделении, чтобы гарантировать, что выпускники школ подойдут для будущего социального устройства. Некоторые из этих методов включали в себя разделение цельных идей на школьные предметы, которые, в свою очередь, делились далее. Некоторые методы подразумевали короткие уроки, разделенные звонком, таким образом, что внутренняя мотивация к учебе подавлялась постоянными прерываниями.
Существовало еще великое множество технологий обучения, но все они в своей основе имели идею, что изоляция от информации из первых рук и фрагментация абстрактной информации, которую преподносят учителя, даст результаты в виде послушных и хорошо подчиняющихся выпускников, относящихся с должным уважением к приказам «сверху». «Маленький» человек будет не способен противостоять начальству, ибо, хоть он все еще способен жаловаться, он не может думать последовательно и комплексно. Хорошо обработанный школой ребенок не может думать критически, не может спорить эффективно.
Одним из самых интересных побочных результатов прусской школьной системы оказались две самые разрушительные войны в современной истории. Эрих Мария Ремарк в своем классическом произведении «На Западном фронте без перемен» говорит нам, что Первая Мировая война была вызвана выходками учителей, а знаменитый протестантский теолог Дитрих Бонхёффер (Dietrich Bonhoeffer) сказал, что Вторая Мировая война была неизбежным последствием хорошей работы школ.
Важно отметить, что Бонхёффер выражался буквально, а не метафорически – школы по прусскому образцу уничтожают способность разума думать самостоятельно. Такая школа приучает людей ждать, когда учитель скажет им что делать и оценит, хорошо или плохо то, что они сделали. Прусское обучение парализует нравственность так же, как и интеллект. Да, некоторые хорошо обученные студенты выглядят умными, потому как они помнят множество мнений великих мыслителей, но на самом деле они ущербны, так как их собственная способность думать осталась на рудиментарном уровне и не развита. Мы перешли от Соединенных штатов к Пруссии и обратно, потому что небольшое число пылких идеологических лидеров посетили Пруссию в первой половине XIX века и были покорены порядком, послушанием и эффективностью ее системы и беспрестанно ходатайствовали за перевод прусской модели школы на свои берега.
Если в Пруссии конечной целью было объединение Германии, то нашей главной целью, по мнению этих людей, было объединение орд иммигрантов-католиков в национальное единство, основанное на северно-европейской культурной модели. Чтобы этого достичь, дети должны быть отобраны у их родителей и ограждены от неподходящего культурного влияния. В этой связи, принудительная школа – плохая идея, которая витала в воздухе как минимум со времен «Республики» Платона, плохая идея, которую Новая Англия пыталась безуспешно ввести в 1650 году, была, в конце концов, продавлена через законодательное собрание штата Массачусетс в 1852 году. Это было, конечно, знаменитое «Ничего не знаем» («Know-Nothing») собрание, которое пропустило этот закон; собрание, которое было в авангарде знаменитого тайного общества «Орден звездного знамени» («The Order of the Star Spangled Banner»), которое процветало в это время, и паролем которого было простое предложение «Я ничего не знаю» — от которого берет начало прозвище, приклеившееся к политическому крылу тайного общества – «Американской партии» («The American Party»). За последующие 50 лет штат за штатом, следуя этой тенденции, закрывали школы, предоставляющие выбор, и очищали место для новой правительственной монополии.
Было одно существенное исключение – дети, которые могли себе позволить частное образование. Однако важно отметить, что в основе прусской школьной системы лежит идея, что государство – настоящий родитель для детей, государство главнее семьи.
Наиболее экстремальной формой этой идеи является мысль, что биологические родители – враги своим собственным детям, им нельзя доверять. Как же прусская система отупления детей смогла завоевать американские школы?
Тысячи и тысячи молодых людей из влиятельных американских семей путешествовали в Пруссию и другие части Германии на протяжении XIX века и вернулись домой с учеными степенями (Ph.D.), вернулись в нацию, которая была не знакома с подобной системой аттестации. Эти люди занимали все лучшие места в академическом мире, в корпоративных исследованиях, в правительстве. Доходило до того, что подобные должности были практически недоступны для людей, которые не обучались в Германии или же не были прямыми учениками немецких кандидатов наук (Ph.D.). Таким образом, каждый из основателей американской школьной системы совершил паломничество в Германию (самостоятельно или опосредованно), и многие из этих людей написали широко распространившиеся доклады, в которых прославлялись тевтонские методы. Знаменитый «7-ой доклад» Г. Манна («7th Report», 1844), который до сих пор доступен в больших библиотеках, был, возможно, самым важным из них.
К 1889 году, не многим более, чем 100 лет назад, урожай был готов к сбору. В этом году Комиссар Соединенных Штатов по образованию, У.Т. Харрис (William Torrey Harris), убедил железнодорожного магната К. Хантингтона (Collis Huntington), что американские школы были «научно спроектированы» для предотвращения «чрезмерного переобучения». Средний американец будет доволен своей скромной ролью в жизни, потому что у него не будет времени думать о какой-либо другой участи. Я догадываюсь, что Харрис имел в виду, что средний американец будет просто не способен думать о другой роли. В 1896 году знаменитый Дж. Дьюи (John Dewey), в то время сотрудник университета г. Чикаго, сказал, что независимые, уверенные в себе люди будут анахронизмом, мешающим производительности, в коллективном обществе будущего. В современном обществе, сказал Дьюи, люди будут оцениваться по своему коллективу, а не по своим индивидуальным достижениям.
В таком мире люди, которые читают слишком хорошо, или научились этому слишком рано, опасны, так как они имеют индивидуальную силу, они знают слишком много, и знают, как выяснить то, чего они не знают, самостоятельно, не прибегая к консультациям экспертов. Дьюи сказал, что большой ошибкой традиционной педагогики было сделать обучение письму и чтению основной частью программы начальной школы. Он утверждал, что фонетический метод обучения чтению уступит место методике «по целым словам», не потому, что как оказалось позднее, она более эффективна (Дьюи признавал, что эта методика менее эффективна), а потому, что независимые люди, умеющие думать, взращены сложными книгами, таких людей нелегко социализировать. Под социализацией Дьюи понимал программу общественных задач, которой управляют лучшие общественные деятели в правительстве.
Это был гигантский шаг по дороге к государственному социализму, форме, изобретенной в Пруссии, и абсолютно не связанной с американским прошлым, американскими традиционными надеждами и мечтами. Бывший преподаватель Дьюи и его близкий друг – Дж. Стэнли Холл (G. Stanley Hall) – сказал примерно в то же время «Чтение не должно больше оставаться идолом. Ему стоит уделять совсем немного внимания». Холл был одним из трех человек наиболее ответственных за посторенние гигантской административной инфраструктуры над школьным классом. Насколько огромной стала эта структура можно понять только через сравнение: штат Нью Йорк, например, имеет больше работников школьной администрации, чем нации всего Европейского экономического сообщества (ЕС) вместе взятые.
Стоит вам подумать, что контроль поведения – это то, чем занимаются школы, слово «реформа» приобретает очень своеобразное значение. Оно означает изменять систему таким образом, чтобы молодые люди не могли избежать того, что их мысли и тела находятся под контролем. Помощь детям использовать их разум лучше остается вне рассмотрения. Б. Расселл (Bertrand Russell) однажды заметил, что американская школьная система – это один из самых радикальных экспериментов в человеческой истории, что Америка преднамеренно лишала детей инструментов критического мышления. Если вы хотите научить ребенка думать, вы относитесь к нему серьезно с самого детства, давая ему чувствовать ответственность, открыто с ним разговаривая, обеспечивая ему частную жизнь и уединенность, и воспитывая из них читателей и людей, способных к серьезным размышлениям, с самого начала. Это если вы действительно хотите научить ребенка мыслить.
Нет никаких доказательств, что это было целью Штатов с самого введения принудительной школы. Когда Ф. Фробель (Frederich Froebel), изобретатель детского сада (XIX век, Германия), продвигал свою идею, он не имел в виду «сад для детей», а подразумевал учителей в роли садовников, а детей – в качестве овощей. Детский сад был придуман как способ свести на нет влияние матерей на своих детей. Я с интересом отмечаю рост ухода за детьми вне дома в США и повторяющиеся порывы расширить нижнюю школьную границу до 4х-летнего возраста.
Движение к государственному социализму это не какая-то историческая редкость, а мощная активная сила в мире вокруг нас. Это движение борется за свою жизнь против тех сил, которые могли бы через поручительства или налоговые послабления лишить его финансирования, оно противостоит этим выпадам, требуя все большего контроля за детскими жизнями, и все больше денег для оплаты увеличенного школьного дня и школьного года, необходимых для осуществления этого контроля.
То, что это движение пагубно для индивидуальности, семьи и общества также очевидно, как и то, что правительственная система школ должна была бы потерпеть крах в виду ее печальных достижений, особенно вкупе с повышением агрессивного вымогательства средств у налогоплательщиков. Но этого не произошло. Объяснением тому, скорее всего, служит переход от простой услуги семьям и городам к огромному, централизованному корпоративному бизнесу.
Хотя такое развитие дел оказало явное неблагоприятное влияние на людей и на наши демократические традиции, оно сделало школьную систему самым крупным работодателем в Соединенных Штатах, и крупнейшим поставщиком различных контрактов после Министерства Обороны. Оба этих незаметных феномена обеспечивают школьную монополию могущественными политическими друзьями, публицистами, адвокатами и другими полезными союзниками. Это в значительной мере объясняет, почему любое число провалов не способствует изменению школьного порядка, или же изменяет его очень медленно. Сотрудники школ находятся в ситуации, задачей в которой является пережить любой шторм и выдерживать кратковременные периоды пристального внимания общественности.
Обзор короткой истории существования школьной системы показывает модель, характеризующуюся периодами общественного возмущения, вслед за которыми во всех случаях следовало усиление монополии.
После приблизительно 30 лет, проведенных в различных общественных школах, некоторые были лучше, некоторые хуже, я определенно уверен, что руководство не может навести порядок в своем собственном доме. Оно непреклонно отвергает любые значимые изменения. У «хозяев» структуры нет стимулов для ее реформирования, их и не может быть без внешней конкуренции.
Что необходимо нам в ближайшие десятилетия, так это широкий свободный рынок, который был у нас в начале национальной истории. Не будет лишним подчеркнуть, что не существует теории, которая бы точно определяла, как обучать детей, или какой способ обучения лучше. Сделав вид, что она существует, мы отрезали себя от информации и инноваций, которые только свободный рынок может нам предоставить. К счастью, наша национальная ситуация была настолько благоприятна, мы настолько доминировали на протяжении почти всей своей истории, что предел допустимых ошибок был велик.
Но будущее не так ясно. Насилие, наркотическая зависимость, разводы, алкоголизм, одиночество… все это отчетливые признаки бедности образования. Конечно, школы, как институт, монопольно распоряжающийся детским временем, могут быть призваны к ответу за это. При демократии, окончательными судьями не могут быть эксперты, а только лишь народ.
Доверьтесь народу, дайте ему выбор, и через поколение школьный кошмар исчезнет.
США, июль 2010 г.
27 June 2010
ფინეთის განათლების ფენომენი
ფინეთის ძირითადი სკოლა ორ საფეხურად იყოფა: დაწყებითი და საშუალო. ყველა მოქალაქე ვალდებულია მიიღოს ძირითადი განათლება, რომელსაც უფასოდ უზრუნველყოფს სახელმწიფო. უფასოა როგორც სწავლება, ასევე სახელმძღვანელოები და რვეულები, ძირითადი საკანცელარიო ნივთები და კვება.
ძირითადი სკოლის დასრულების შემდეგ ახალგაზრდას შეუძლია მიიღოს პროფესიული განათლება და შემდეგ იმუშაოს მიღებული სპეციალობით (ასეთ არჩევანს მოსწავლეთა 47% აკეთებს) ან სწვალა გააგრძელოს ლიცეუმში, რომელიც ამზადებს მოსწავლეს უმაღლესი სასწავლებლისათვის. ლიცეუმის პროგრამა საკმაოდ რთული და ინტენსიურია და გათვლილია ძლიერ მოსწავლეზე. მოთხოვნები საკმაოდ მაღალია და არანაირი შეღავათები არ არსებობს.
ჩემი აზრით საშუალო განათლების ბოლო საფეხურის (ლიცეუმი) გამოტანა ძირითადი სკოლის ფარგლებს გარეთ ძალიან გონივრულია. ეს საშუალებას აძლევს ძირითად სკოლას დასახოს უფრო მეტად აღმზრდელობითი ამოცანები და გამოიყენოს მოსწავლეზე ორიენტირებული მეთოდიკები, ვინაიდან სტანდარტიზირებული ტესტირებისათვის მომზადება ამ სკოლის ამოცანას არ წარმოადგენს. მაგალითად, დაწყებითი საფეხურის მასწავლებლის მთავარ ამოცანას წარმოადგენს გამოუმუშაოს მოსწავლეს სხვა ადამიანებთან ურთიერთობის და ემპათიის (empathy - სხვა ადამიანის ემოციების, გრძნობების აღქმა, თანაგრძნობა) უნარები. დაწყებითი სკოლის მთავარი ამოცანაა პასუხისმგებლიანი მოსწავლის აღზრდა.
ძირითად სკოლაში მოსწავლეების დატვირთვა ზომიერია, საშინაო დავალებების მომზადებისათვის მოსწავლეს უნდა დასჭირდეს არაუმეტეს ნახევარი საათი. საშინაო დავალების შესრულებაში ნიშანი არ იწერება. ათვისებული მასალის კონტროლი პერიოდული ტესტირების საშუალებით ხდება.
პასუხისმგებლიანი მოსწავლის აღზრდის ამოცანას ემსახურება ასევე სწავლების მთავარი პრინციპი: არა მზა ინფორმაციის გადაცემა, არამედ ინფორმაციის მოძიების სტიმულირება. ამისათვის გამოიყენება როგორც ინტერნეტი, ასევე ძალიან მოწესრიგებული საბიბლიოთეკო ქსელი. შედეგი: ფინელი მოსწავლეები ძალიან ბევრს კითხულობენ.
ფინური განათლების სისტემის საბაზო პრინციპებია: ინდივიდუალური მიდგომა, მოსწავლის ყოველმხრივი მხარდაჭერა, ნდობა, კეთილგანწყობა და კულტურა. თურმე ფინეთის კონსტიტუციაში პირდაპირ წერია, რომ თითოეულ არასრულწლოვან მოქალაქეს აქვს ინდივიდუალური მხარდაჭერის უფლება. ამ უფლების რეალიზაცია მაქსიმალურად ხორციელდება ფინეთის სკოლაში.
ფინური, შვედური და ინგლისური ენის სწავლა სავალდებულოა. სავალდებულოა ასევე ერთი დამატებითი უცხო ენის სწავლა. ამიტომ ლიცეუმის და შემდგომში უნივერსიტეტის კურსდამთავრებული მზადაა ნებისმიერ ქვეყანაში სამუშაოდ. სხვათაშორის მათემატიკას მხოლოდ 3 საათი ეთმობა კვირაში.
ფინეთში განათლების სისტემასთან მიმართებაში არ არის ორმაგი სტანდარტები. თუ საუბრობენ ”თანაბარ შესაძლებლობებზე”, ისინი ნამდვილად თანაბარია, თუ საუბრობენ ”უფასო განათლებაზე”, ის ნამდვილად უფასოა, თუ საუბრობენ ”მასწავლებლის მაღალ სტატუსზე”, ის ნამდვილად ძალიან მაღალია.
ფინეთში არ ხორციელდება სკოლების კონტროლი, არ არის არანაირი ინსპექციები. სახელმწიფოს ურთიერთობა სკოლებთან ძირითადად აგებულია ნდობაზე. არ არსებობს ასევე კლასიდან კლასში გადასასვლელი და გამოსაშვები გამოცდები. ბავშვებს ამზადებებნ ცხოვრებისათვის და არა გამოცდებისათვის.
რეპეტიტორის ინსტიტუტი ფინეთში ფაქტიურად არ არსებობს. თუ მოსწავლეს აქვს პრობლემები რომელიმე საგანში სკოლა ვალდებულია დაეხმაროს მას. ამისათვის შტატში არის სპეციალური მასწავლებლებიც.
ფინეთის ყოველ სკოლაში არის სპეციალური პედაგოგი, რომელიც ეხმარება მოსწავლეებს საკუთარი მომავლის დაგეგმვაში (ავლენს ბავშვების მიდრეკილებებს, ურჩევს მათ რა მიმართულებით გააგრძელონ სწავლა, აცნობს სხვადასხვა პროფესიებს).
და რაც მთავარია, ”ჩინოვნიკები” განათლების სისტემიდან ”განდევნილია”. მასწავლებელს აქვს ძალიან დიდი უფლებები და დიდი ნდობა. მას შეუძლია ჩაატაროს ან არ ჩაატაროს გამოცდები, აირჩიოს ბალების ნებისმიერი სისტემა ან საერთოდ უარი თქვას ბალებით შეფასებაზე. მასწავლებელს აქვს შემოქმედების სრული თავისუფლება.
წარმატების მნიშვნელოვან ფაქტორად განიხილება ის, რომ მასწავლებელი ვალდებულია გაატაროს სკოლაში სრული სამუშაო დღე ანუ 8 საათი. ეს საშუალებას აძლევს მას სრულად ”ჩაეფლოს” სკოლის ცხოვრებაში, იმუშაოს ბავშვებთან, მშობლებთან, იმუშაოს საკუთარ თავზე.
28 May 2010
15 May 2010
ხარჯები და შედეგები
როგორც ვხედავთ ხარჯები ერთ მოსწავლეზე და პერსონალის რაოდენობის შეფარდება მოსწალეთა რაოდენობასთან წლიდან წლამდე მნიშვნელოვნად იზრდება, მაგრამ სწავლის შედეგი თითქმის უცვლელია.
ბევრი დასკვნის გაკეთება შეიძლება ამ მონაცემებიდან. მთავარი არის ის, რომ სწავლის შედეგები არ არის პირდაპირ დამოკიდებული ხარჯების ზრდაზე. სწავლის ხარისხს ბევრი სხვა მნიშვნელოვანი ფაქტორი განაპირობებს. მაგალითად, სამხრეთ კორეაში ხარჯები მათემატიკის სწაბლებაზე ორჯერ ნაკლებია, ვიდრე აშშ-ში, შედეგები კი გაცილებით დიდი.
მე დარწმუნებული ვარ, რომ ყველა ქვეყნის სასკოლო განათლების სისტემა უნიკალურია, პრობლემებიც უნიკალურია და სხვა ქვეყნების გამოცდილების ბრმა კოპირება არანაირ შედეგს არ მოიტანს. თუ ქვეყანას სურს განათლების ხარისხის ამაღლება, აუცილებელია ეროვნული პედაგოგიური მეცნიერებისა და პედაგოგიური სკოლის აღორძინება და განვითარება, საერთაშორისო საგანმანათლებლო კვლევებში და პროცესებში აქტიური მონაწილეობა. სხვა გზა უბრალოდ არ არსებობს.
13 April 2010
ინტერნეტის ოპერაციული სისტემა
სტატიაში წარმოდგენილია ინტერნეტის განვითარების ფუნდამენტური იდეები.
10 April 2010
Institute for Web Science
ინსტიტუტმა უნდა შეასრულოს ხიდის ფუნქცია კვლევებსა და ბიზნესს შორის.
...Web 2.0-ის ტექნოლოგიებმა მნიშნელოვნად გაუადვილა ადამიანებს კონტენტის შექმნისა და გამოქვეყნების საშუალება. Web 3.0 - ინტერნეტის განვითარების მომდევნო ეტაპია, რომელიც მისაწვდომს გახდის მსოფლიო მონაცემების უზარმაზარ მასივებს, რაც საშუალებას მისცემს ინტერნეტის ნებისმიერ მომხმარებელს დაინახოს და გამოიყენოს სხვადასხვა საინფორმაციო მასივებს შორის არსებული კავშირები. შეიქმება შესაბამისი ინსტრუმენტები, რომლითაც შესაძლებელი გახდება ამ მონაცემების კვლევა და საჭირო ინფორმაციის ამოკრება. ეს შექმნის პრიმციპულად ახალ შესაძლებლობებს, როგორც ბიზნესისათვის, ასევე საჯარო სექტორისათვის. რა თქმა უნდა, ეს ასევე დემოკრატიის განვითარების ახალი ეტაპიცაა.
ეს ტენდენციები განათლების სისტემაზეც მოახდენს მნიშვნელოვან გავლენას.
01 April 2010
აკადემიური კონტენტის ძებნა
28 March 2010
სწრაფი ჩანაწერები - 28 მარტი, 2010
მსოფლიოში იზრდება ხარისხიანი საშუალო განათლების მოთხოვნილება. სახელმწიფოები ორმაგი გამოწვევის წინაშე დგანან - განათლების მისაწვდომობისა და ხარისხის ზრდის უზრუნველყოფა.
ცოდნის ეკონომიკა და სამუშაო ბაზრის ახალი მოთხოვნილებები გვაიძულებენ ახლებურად გავიაზროთ სასწავლო მასალის შერჩევის, ორგანიზებისა და მოსწავლეთათვის გადაცემის წესები და მეთოდები.
საშუალო სკოლის პროგრამა სულ უფრო მეტად არ შეესაბამება ახალგაზრდების მოთხოვნილებებს. ეს იწვევს მათში უკმაყოფილებას, აპათიას. ეს არის მათსა და მასწავლებლებს შორის კონფლიქტების მიზეზი. პროგრამებში ბევრია აბსტრაქტული, აღწერითი ხასიათის მასალა, რომელიც ფაქტების დამახსოვრებზეა ორიენტირებული და რომელიც ნაკლებადაა დაკავშირებული რეალურ ცხოვრებასთან. სხვადასხვა ქვეყნების სასკოლო პროგრამების შედარებითი ანალიზი აჩვენებს, რომ ზემოთ ნათქვამი თითქმის ყველა ქვეყანას ახასიათებს.
ამავე დროს სულ უფრო ნათელია, რომ 21 საუკუნეში ადამიანები დასაქმებულნი იქნებიან არა იმდენად მრეწველობისა და სოფლის მეურნეობის პროდუქტების, რამდენადაც მომსახურეობების, იდეებისა და კომუნიკაციების წარმოებაში, რაც აქტუალურს ხდის მეტა-კოგნიტური და შემოქმედებითი კაპიტალის დაგროვების ამოცანას. მეტა-კოგნიტური უნარები მოიცავენ:
- ფორმალური და არაფორმალური, აღწერითი და პროცედურული ცოდნის შეთავსების უნარს;
- ჭარბი ინფორმაციის გარემოში საჭირო ცოდნის წვდომის, შერჩევის და შეფასების უნარს;
- გონებრივი შესაძლებლობების გამოყენების უნარს არა მხოლოდ სასწავლო, არამედ ცხოვრებისეულ პროცესებში;
- გუნდში ეფექტიანი მუშაობის უნარს;
- აქტიურ სამოქალაქო პოზიციას და კონფლიქტების მშვიდობიანად გადაწყვეტის უნარებს;
- ცოდნის შექმნისა და გადაცემის უნარებს;
- სამუშაო ბაზარზე საკუთარი თავის წარდგენის უნარს.
ტრადიციულად არსებული "დაპირისპირება" ზოგად და პროფესიულ საშუალო განათლებას შორის, როგორც ჩანს კომპრომისით დასრულდება, ვინაიდან ზღვარი მათ შორის სულ უფრო იშლება. საშუალო სკოლის დონეზე პროფესიული და ზოგადი განათლების დაახლოების აუცილებლობა განპირობებულია სამუშაო ბაზრის მზარდი მოთხოვნილებებით. მიდგომა ამ საკითხისადმი სხვადასხვა ქვეყნებში განსხვავებულია. მაგალითად, დიდ ბრიტანეთში განიხილება პროფესიული განათლების ელემენტების დაწყებით კლასებში სწავლების საკითხი. მსგავსი მიდგომებია საფრანგეთში.
მასწავლებლის როლი
მასწავლებლის როლი თანამედროვე სკოლაში არ მდგომარეობს საგნის შინაარსის გადაცემაში მოსწავლეებისათვის. ინფორმაციის დიდი ნაწილი მოსწავლეებმა თვითონ უნდა მოიძიონ და შეაფასონ კიდევაც მოძიებული მასალების ვარგისიანობა.
ამისათვის სამი პირობაა საჭირო:
- უნდა არსებობდეს მრავალფეროვანი ქართულენოვანი ინფორმაციული რესურსები, რომლებსაც ბავშვები გამოიყენებენ სწავლაში;
- მნიშვნელოვნად უნდა გაძლიერდეს უცხო ენის, პირველ რიგში, ინგლისური ენის სწავლება;
- მოსწავლეები უნდა ფლობდნენ ინფორმაციასთან მუშაობის უნარებს.
საგანმანათლებლო ინსტიტუციების ტრანსფორმაციის პრინციპები
ბოლო 15-20 წელიწადში მნიშვნელოვნად შეიცვალა სწავლის შესაძლებლობები. შეიქმნა ინფორმაციის ახალი წყაროები, გაჩნდა ინფორმაციის გაცვლისა და ინფორმაციასთან ინტერაქციის ახალი გზები. მეორეს მხრივ, საგანმანათლებლო ინსტიტუციები (სკოლები, უნივერსიტეტები) ჯერ მნიშვნელოვნად არ შეცვლილა. სულ უფრო ხშირად ჩნდება სტატიები, ნაშრომები, კვლევების ანგარიშები, სადაც ავტორები ასაბუთებენ, რომ საგანმანათლებლო ინსტიტუციების რადიკალური ცვლილებები გარდაუვალია და დროის მოთხოვნაა, რომ ეს ინსტიტუციები ისეთივე მოქნილი, ინოვაციური, ერთობლივი სწავლის ადგილებად უნდა იქცნენ, როგორც საუკეთესო სოციალური ქსელებია.
მაგალითად, ერთ-ერთი კვლევის ანგარიშში წარმოდგენილია პრინციპები, რომლებიც განსაზღვრავენ საგანმანათლებლო ინსტიტუციების ცვლილებების მიმართულებებს:
თვითსწავლა, დამოუკიდებელი სწავლა. მოსწავლეები დამოუკიდებლად ქმნიან სასწავლო მასალის გაგების საკუთარ გზებს.
ჰორიზონტალური სტრუქტურები. არა სტანდარტიზირებული სასწავლო გეგმა, არამედ პროექტებზე ერთობლივი მუშაობა. სწავლის სტრატეგია ფოკუსირებულია არა ინფორმაციაზე, არამედ ინფორმაციის ვარგისიანობის შეფასებაზე, არა ინფორმაციის დამახსოვრებაზე, არამედ რელევანტური ინფორმაციის წყაროების მოძიებაზე.
არა ავტორიტეტები, არამედ კოლექტიური ნდობა. ერთობლივი და ინტერდისციპლინარულ სასწავლო გარემოში მხოლოდ ავტორიტეტებისა და ექსპერტების ცოდნაზე დაყრდნობა აღარ არის საკმარისი. ასეთ გარემოში უნდა მოხდეს ერთმანეთის ცოდნისადმი ნდობის წახალისება და მართვა.
დეცენტრალიზებული პედაგოგიკა. სწავლის ინსტიტუციებმა უნდა აითვისონ კოლექტიური პედაგოგიკა, რომელიც ეფუძნება კოლექტიურ კონტროლს, ცნობისმოყვარე სკეპტიციზმს და ჯგუფურ შეფასებას.
ქსელური სწავლა. ტრადიციულად სწავლა წარიმართება შეჯიბრობითი ფორმით. პირიქით, ქსელური სწავლა ეყრდნობა ხედვას, რომელიც მეტ ყურადღებას ამახვილებს ერთობლიობაზე, ინტერაქტიულობაზე, საერთო მოგებაზე და სოციალურ ჩართულობაზე. ინტერაქტიულად მომუშავე ათი ადამიანი მუდამ აჯობებს ერთს, რომელიც დანარჩენ ცხრას განიხილავს მოწინააღმდეგეებად და ცდილობს მათ დამარცხებას.
ღია განათლება. ქსელური სწავლა ეყრდნობა ”ღია კოდის” კულტურას, რაც გულისხმობს ცოდნის პროდუქტების ღია და თავისუფალ შექმნას და გავრცელებას.
სწავლა მთელი ცხოვრების მანძილზე. ცვლილებების სიჩქარე იმდენად დიდია, რომ მოითხოვს ადამიანისგან მუდმივ სწავლას, ახალ პირობებთან ადაპტაციას. სწავლა არასოდეს სრულდება. რადიკალურად იცვლება ცოდნის შეძენის გზები.
სასწავლო ინსტიტუციები, როგორც სამობილიზაციო ქსელები. მოქნილობისა და ინოვაციების მობილიზება.
17 March 2010
iPad-ის საგანმანათლებლო შესაძლებლობები
ქვემოთ წარმოდგენილ ვიდეოში კარგად ჩანს ამ მოწყობილობის საგანმანათლებლო შესაძლებლობები.
10 March 2010
ინტერნეტის წვდომა - ძირითადი უფლება
ინტერნეტი განათლების მიღებისა და კომუნიკაციის ყველაზე ეფექტიანი საშუალებაა. ინტერნეტი უზრუნველყოფს ადამიანის მონაწილეობას დემოკრატიულ პროცესებში და არის მისი თავისუფლების ერთ-ერთი ატრიბუტი. ინტერნეტი არის ცოდნის საზოგადოებაში სრულფასოვანი მონაწილეობის ძირითადი საშუალება.
ყველა მოქალაქისათვის ინტერნეტის წვდომის უზრუნველყოფა უნდა გახდეს მთავრობის ზრუნვის და პასუხისმგებლობის საგანი.
BBC-ის საიტზე ასევე გამოქვეყნებულია ინტერაქტიული რუკა, რომელზეც წარმოდგენილია მსოფლიოში ინტერნეტის გავრცელების დინამიკა.
09 March 2010
ბიბლიოთეკების მომავალი
არსებული ბიბლიოთეკები ფოკუსირებულია წიგნებზე, ხვალინდელი ბიბლიოთეკები იქნებიან ფოკუსირებული მკითხველებზე;
არსებული ბიბლიოთეკები ფოკუსირებულია ინფორმაციის მიღებაზე, ხვალინდელი ბიბლიოთეკები იქნებიან ფოკუსირებული ინფორმაციის შექმნაზე და გაზიარებაზე;
არსებული ბიბლიოთეკები ფოკუსირებულია ინდივიდებზე, ხვალინდელი ბიბლიოთეკები იქნებიან ფოკუსირებული აქტიურ ჯგუფებზე;
არსებული ბიბლიოთეკები ფოკუსირებულია ბეჭდვით მედიაზე, ხვალინდელი ბიბლიოთეკები იქნებიან ფოკუსირებული მულტიმედიურ პროექტებზე;
არსებული ბიბლიოთეკების მთავარი ატრიბუტებია მაგიდები და თაროები, ხვალინდელი ბიბლიოთეკების მთავარი ატრიბუტები იქნება ონლაინ სერვისები და ელექტრონული რესურსები;
არსებული ბიბლიოთეკები ფოკუსირებულია ინფორმაციის ძებნის სწავლებაზე, ხვალინდელი ბიბლიოთეკები იქნებიან ფოკუსირებული ინფორმაციის შეფასებისა და გამოყენების სწავლებაზე;
არსებული ბიბლიოთეკები იმართებიან პროფესიონალი ბიბლიოთეკარებით, ხვალინდელი ბიბლიოთეკები სკოლის ყველა სუბიექტის მიერ იქნება შექმნილი და მართული;
არსებული ბიბლიოთეკები ფოკუსირებულია წესებზე და წესრიგზე, ხვალინდელი ბიბლიოთეკები იქნებიან ფოკუსირებული კომფორტზე, სერვისებზე და ინდივიდუალური მოთხოვნილებების დაკმაყოფილებაზე.
08 March 2010
ყველა ბავშვს კომპიუტერი
ამ ორგანიზაციის საიტზე გამოქვეყნდა იაფი კომპიუტერის ახალი კონცეფცია, რომელიც 2012 წელს უნდა იქნეს რეალიზებული (კომპიუტერი ეღირება 75$). ეს კონცეფცია ეფუძნება თანამედროვე ტექნოლოგიებს და საკმაოდ საინტერესოა, რაც ამ ფოტოებითაც დასტურდება:
05 March 2010
08 February 2010
Think, B4 U post!
ინტერნეტში ბევრი საფრთხეა ბავშვისათვის და ის უნდა იყოს ინფორმირებული ამ საფრთხეების შესახებ. ეს მასწავლებლების და მშობლების ყურადღების საგანს უნდა წარმოადგენდეს.
საგანმანათლებლო დისკუსიები -8.02.10
(გია მურღულიასა და სიკო ჯანაშიას მოსაზრებები).
30 January 2010
Apple iPad
უამრავი რამ იწერება პრესაში ახალ მოწყობილობასთან დაკავშირებით. არის როგორც აღტაცებული, ასევე სკეპტიკური დამოკიდებულებები. მოკლედ წარმოვადგენ Apple iPad-ის ძირითად მახასიათებლებს.
სიგრძე: 242.8 mm
სიგანე: 189.7 mm
სისქე: 13.4 mm
წონა: 0.68 - 0.73 კგ.
ეკრანის დიაგონალი: 9,7 დიუმი
გარჩევადობა: 1024 x 768
პროცესორი: 1GHz Apple A4, მწარმოებელი Samsung (როგორც წერენ, საკმაოდ სწრაფია)
შიდა მეხსიერება (სამ ვარიანტად): 16GB, 32GB ან 64GB flash drive
(ოპერატიულ მეხსიერებასთან დაკავშირებით ინფორმაცია ჯერ არ არის)
უკაბელო კავშირი: Wi-Fi 802.11a/b/g/n, Bluetooth 2.1
აქვს მიკროფონი და დინამიკი
აკუმულატორის მუშაობის ხანგრძლივობა 10 საათი.
მუშაობისას პლანშეტი შეიძლება მოვათავსოთ მუხლებზე ან დავდოთ მაგიდაზე.
ტექსტის შესატანად გამოიყენება ვირტუალური კლავიატურა (თუმცა შესაძლებელია ნამდვილი კლავიატურის მიერთება).
პროგრამული უზრუნველყოფა:
Mail, Mobile Safari, Calendar, Contacts, iTunes, iPod, App Store (დაახლოებით 140 000 სხვადასხვა სახის პროგრამების კრებული), Maps, Notes, iWork (საოფისე პროგრამების პაკეტი), ე-წიგნების წამკითხავი პროგრამა iBooks (Apple-ი აპირებს ე-წიგნების საკუთარი ინტერნეტ-მაღაზიის გახსნას).
სამწუხაროდ iPad ერთამოცანიანი სისტემაა (ყოველ მოცემულ მომენტში შესაძლებელია მხოლოდ ერთ პროგრამასთან მუშაობა). ალბათ მომავალში ეს შეიცვლება.
ხელნაწერი ტექსტის შეტანის შესაძლებლობა არ არის.
ფასები აშშ-ში (გაყიდვები ორ თვეში დაიწყება):
- Wi-Fi, 16 Gb: $499
- Wi-Fi, 32 Gb: $599
- Wi-Fi, 64 Gb: $699
- 3G, Wi-Fi, 16 Gb: $629
- 3G, Wi-Fi, 32 Gb: $729
- 3G, Wi-Fi, 64 Gb: $829
29 January 2010
ინტერნეტი, მორიგი კვლევა
საინტერესოა, რომ სოციალურ ქსელებში ერთი ვიზიტორი საშუალოდ 5 საათსა და 35 წუთს ატარებს თვეში. ეს 82%-ით მეტია, ვიდრე ერთი წლის წინად.
ცალკეულ ქვეყნებს შორის 142 მილიონი უნიკალური ვიზიტით თვეში პირველ ადგილზეა აშშ. აშშ-ში მომხმარებელი სოციალურ ქსელებში ატარებს საშუალოდ 6 საათს თვეში. ამ მაჩვენებლით პირველ ადგილზეა ავსტრალია, სადაც მომხმარებელი ინტერნეტში საშუალოდ 6 საათსა და 52 წუთს ხარჯავს.
26 January 2010
ბილ გეიტსის ბლოგი
ბლოგში გეიტსი გაუზიარებს მკითხველებს საკუთარ აზრებს სხვადასხვა საკითხებთან დაკავშირებით, განათავსებს მის მოგზაურობებთან დაკავშირებულ მასალებს, ღია წერილებს და სხვა.
ბლოგის თემატური განყოფილებებია:
What I'm Thinking About
What I'm Learning
My Travels
Infrequently Asked Questions და სხვა.
25 January 2010
სერიალი ”Школа”
11 იანვრიდან რუსეთის ტელევიზიის პირველ არხზე გადის ტელესერიალი ”Школа”, რომელმაც დიდი რეზონანსი გამოიწვია რუსეთის საზოგადოებაში. მაგალითად, სერიალის ჩვენების აკრძალვის წინადადებით გამოვიდა მოსკოვის განათლების დეპარტამენტის ხელმძღვანელი. ფილმს უარყოფითად აფასებენ ასევე მასწავლებლები. მათი აზრით სერიალი ახდენს მასწავლებლის პროფესიის დისკრედიტაციას. მათ მშობლებიც ეთანხმებიან.
ალბათ ბევრმა მათგანმა საკუთარი თავი დაინახეს ფილმში და არ ესიამოვნათ.
სერიალი გადაღებულია მოსკოვის ჩვეულებრივ სკოლაში (თუმცა ამ სკოლის აღჭურვილობა და ინტერიერი ჩვენ კერძო სკოლებსაც შეშურდებოდათ) და ასახავს მოსწავლეების ყოველდღიურ ცხოვრებას.
"Школа" - это о целом мире, о детях, о родителях, об учителях, о взрослении и одиночестве. Об этом закрытом мире, куда чужие не могут попасть. О невозможности найти общий язык с окружающими".
"Это картина о школе, такая какая она сейчас есть – без всяких прикрас. С ее плюсами, с ее минусами".
სერიალის ონლაინ ნახვა შესაძლებელია ამ გვერდზე.
21 January 2010
განათლება 2020-2030 წლებში. პროგნოზი
კომისიაში მიწვეულ ექსპერტებს შესთავაზეს საკუთარი პროგნოზების წარმოდგენა. ინტერნეტში შემხვდა ერთ-ერთი ექსპერტის პროგნოზები, რომლებიც მან საკუთარ ბლოგში გამოაქვეყნა. მე ვფიქრობ საკმაოდ საინტერესო პროგნოზებია (ბევრ მათგანს მე სრულიად ვიზიარებ):
- ადამიანების აღიარება მოხდება იმის მიხედვით, თუ რის კეთება შეუძლიათ და არა დიპლომში მითითებული კვალიფიკაციით;
- საყოველთაოდ გავრცელდება ღია განათლება ინტერნეტის საშუალებით
- მოსწავლეები თვითონ გააკონტროლებენ საკუთარ სწავლას
- ფორმალური განათლება უფრო ეპიზოდური გახდება ადამიანების კარიერის სხვადასხვა ეტაპებზე;
- ციფრული იდენტურობა (ციფრული პორტფოლიო) შეცვლის ტრადიციულ CV-ს;
- ციფრული იდენტურობების მართვა გახდება მნიშვნელოვან კომპეტენციად;
- სამუშაო ადგილი გახდება სწავლის უმთავრეს კონტექსტად;
- მობილური ინტერნეტ-მოწყობილობები გახდება სწავლის მთავარ ინსტრუმენტად
- სწავლის აქცენტი გამახვილდება პრაქტიკაზე, რაც მიიღწევა მობილური მოწყობილობებით და ინტეგრირებას მოახდენს ღრუბელზე დაფუძნებულ პორტფოლიოებთან (cloud based portfolios);
- გაფართოებული რეალობის პროგრამები (Augmented reality applications) გახდება სწავლის მთავარ ინსტრუმენტად;
- სკოლა (უმაღლესი სასწავლებელი) გახდება სწავლისათვის ნაკლებად მნიშვნელოვან ადგილად, სწავლა გადაინაცვლებს სამუშაო ადგილებზე, თემებში და სახლებში;
- უმაღლესი განათლება დაუბრუნდება ტრადიციულ დანიშნულებას - კვლევებს;
- სისტემები და მომსახურებები შემუშავდება იმ მიზნით, რომ უზრუნველყონ დაინტერესებული მოსწავლეების ჯგუფური ურთიერთსწავლება;
- ქაღალდის წიგნები შეიცვლება ელექტრონული მულტიმედია კონტენტით;
- ინტერნეტში გამოქვეყნებული მულტიმედია მასალები და ბლოგები აღიარებულ იქნება ლეგიტიმურ პუბლიკაციებად მეცნიერებისათვის;
- მრავალმომხმარებლიანი ვირტუალური სამყაროები არააუცილებელს გახდიან სკოლაში ან უნივერსიტეტში გაკვეთილების ფიზიკურ დასწრებას;
- ფინანსური კრიზისი გამოიწვევს უნივერსიტეტების პრივატიზაციის ზრდას;
- სწავლის მაღალი ფასები სერიოზულ ბარიერს შეუქმნის ახალგაზრდებს ღარიბი ოჯახებიდან უმაღლესი განათლების მიღებაში;
- ვირტუალური მობილობა დაანგრევს ბარიერებს ეროვნული განათლების სისტემებს შორის;
- დაიწევს სკოლის დამთავრების ასაკი, ვინაიდან აღიარებულ იქნება, რომ სწავლის სხვა კონტექსტები უფრო ეფექტიანია სწავლისათვის და უფრო მოტივირებული მოსწავლეთათვის, ვიდრე სკოლა;
- ჩვენ ნაკლებად ვენდობით ექსპერტებს, როგორც ცოდნის და სასწავლო პროგრამების მომწოდებლებს და უფრო მეტად ვენდობით ინტერნეტის სისტემებით დადასტურებულ ხარისხიან ცოდნას;
- კონტექსტურად სპეციფიური სასწავლო მასალები და ამოცანები მიგვიყვანენ უფრო ლოკალურ სწავლამდე;
- სწავლის პერსონალური გარემოები (Personal Learning Environments) შეცვლიან ინსტიტუციონალურ სწავლის ვირტუალურ სისტემებს (LMS);
- პროფესიონალური პროფილები გაფართოვდება და მოიცავენ ელემენტებს, რომლებიც დღეს ცალკეულ პროფესიებად გვევლინება;
- უფრო გავრცელდება პროფესიების ხშირი შეცვლის პროცესი, შესაბამისი გადამზადებით;
- ტრადიციული საზღვრები დისციპლინებს შორის დაიმსხვრევა, მოსწავლეებს კი მიეცემათ საშუალება გაიარონ მულტი- და ინტერ- დისციპლინარულ სწავლაზე დაფუძნებული ინდივიდუალიზირებული კურსები;
- საგანმანათლებლო ინსტიტუციები გარდაიქმნება სათემო ცოდნის ცენტრებად, რომლებიც მოემსახურებიან როგორც გეოგრაფიულ თემებს, ასევე უფრო ფართოდ განაწილებულ თემებს;
- ინსტიტუციების ინტერსექტორული და ინტერდისციპლინარული ქსელები გაერთიანდებიან და შექმნიან ინტერესებზე დაფუძნებულ ქსელებს.
19 January 2010
შეფასების როლი სწავლაში - ნაწილი 2
არც ისე შორეულ წარსულში სწავლის თეორიები ამტკიცებდნენ, რომ მაღალორგანიზებული აზროვნების უნარები მიიღწევა მცირე პორციებით და შესაბამისად სწავლა იყოფოდა საწყისი უნარების სწავლების სერიებად. ითვლებიდა, რომ მას შემდეგ, რაც მოსწავლე დაიმახსოვრებდა ამ პორციებს, ის შეძლებდა შემდგომში მათ გაერთიანებას კომპლექსურ გაგებაში. დღეს ჩვენ ვიცით, რომ ეს ასე არ არის. თანამედროვე სწავლის თეორიების თანახმად, აუცილებელია, რომ მოსწავლე ჩავრთოთ პრობლემების გადაწყვეტაში და მან აქტიურად უნდა შექმნას მენტალური მოდელები. ცოდნა არ მიიღწევა უბრალოდ ინფორმაციის მიღებით, არამედ ინფორმაციის ინტერპრეტირებითა და მისი დაკავშირებით მოსწავლის უკვე არსებულ ცოდნასთან. აქედან გამომდინარე, უნდა შეფასდეს არა ინფორმაციის დამახსოვრების უნარი, არამედ ინფორმაციის ორგანიზების, სტრუქტურირებისა და მისი გამოყენებით კომპლექსური პრობლემების გადაწყვეტის უნარები.
ინტერვიუდან ჰოვარდ გარდნერთან:
”... ჩვენ გვჯერა, რომ სკოლის დამთავრების შემდეგ ბავშვებს შეეძლებათ იმის გამოყენება ცხოვრებაში, რაც ისწავლეს. ამისი რომ არ გვჯეროდეს, სკოლები არ გვექნებოდა. დღეისათვის არსებობს დიდი რაოდენობის მტკიცებულებები სხვადასხვა სფეროებიდან, რომ სანამ პიროვნება არ მიიღებს ძალიან აქტიურ მონაწილეობას საკუთარი სწავლის პროცესში, ვერაფერი ვერ გამოვა. მოსწავლეს შეიძლება ჰქონდეს კარგი ნიშნები გამოცდებში, ჩვენ შეიძლება გვეგონოს, რომ ის კარგად სწავლობს, მაგრამ სკოლის დამთავრებიდან ერთი-ორი წლის შემდეგ არაფერი არ რჩება ...
მეორესმხრივ, თუ მოსწავლე ატარებს ექსპერიმენტებს საკუთარ თავზე, აანალიზებს, აკეთებს პროგნოზებს, კითხულობს დოკუმენტებს, სვავს კითხვებს, წერს - ეს არის სწორი მიდგომა სწავლისადმი.
... მე ვფიქრობ, რომ ჩვენ ვასწავლით ბევრ საგნებს და ვიყენებთ მრავალ მასალებს, მაგრამ ბოლოს მოსწავლეების ცოდნა არის ზედაპირული და სკოლის დამთავრების შემდეგ მათ თითქმის ყველაფერი ავიწყდებათ. მე ვფიქრობ, რომ სკოლას უნდა ჰქონდეს რამდენიმე პრიორიტეტი და რეალურად აიროს ამ პრიორიტეტებით ძალიან ღრმად.
... მე ვფიქრობ, რომ ამერიკის განათლების სისტემის ცვლილებები ხანგრძლივ დროს მოითხოვს. პირველ რიგში საჭიროა ნიმუშები, სადაც ახალი განათლების პრინციპები რეალურად მუშაობენ, სადაც მოსწავლეები სწავლობენ ღრმად, სადაც შეუძლიათ საკუთარი ცოდნის გამომჟღავნება საჟაროდ და ყველამ, ვინც ამ ნიმუშებს გაეცნობა უნდა თქვას: ”ასეთი ბავშვები მეც მინდა”. ჩვენ ასევე გვჭირდება ადამიანები, ვისაც სიახლეების სჯერა, ვისაც რეალურად სურთ ცვლილებების განხორციელება. ასევე მნიშვნელოვანია გვქონდეს შეფასების სქემები, რომლებიც რეალურად დაარწმუნებენ ყველას, რომ ეს განათლება მუშაობს. აბსურდია გქონდეს მოსწავლეზე ორიენტირებული სწავლა და შეფასებაში გამოიყენებდე ძველ მრავალარჩევნიან ტესტებს, რომლებიც 50-100 წლის წინად გამოიყენებოდა”.
18 January 2010
ტრადიციული სკოლა
И тогда дети научились тому, чему они никогда бы не научились в других условиях. Они научились лгать и притворяться. Дети отбились от рук. Они бегут из дома, ищут приключений. Они становятся практичны, самоуверенны и упорны без помощи школы и даже вопреки ей. И разрушилась Школа, которая была сотворена по наущению дьявола.
Адольф Ферьер (начало XX века, Швейцария)
კიდევ ერთი ციტატა:
Одно из распространенных заблуждений относительно образовательного дела состоит в том, что имеющееся образование можно просто улучшить, и дела пойдут прекрасно. Это иллюзия. На самом же деле необходимо создание, выращивание, оттачивание совершенно нового образования – не каких-то там полезных вкраплений в ткань ныне существующей школы, а ее принципиальное, коренное изменение.
და კიდევ ერთი ციტატა:
Так говорит Гудлэд.
Борис Бим-Бад
15 January 2010
შეფასების როლი სწავლაში - ნაწილი 1
როგორც წესი, შეფასების მეთოდიკას ნაკლებ ყურადღებას ანიჭებენ. რატომღაც ითვლება, რომ სპეციალური ცოდნის გარეშეც მასწავლებელი შეძლებს მოსწავლეების ადექვატურად შეფასებას, რაც ჩემი აზრით არ არის სწორი. მოსწავლეების რეალური შეფასება რომ შეგვეძლოს, უამრავ პრობლემებს ავიცილებდით თავიდან.
რამდენიმე ნაწყვეტი ინტერვიუდან Grant Wiggins-თან (მსოფლიოში აღიარებული ექსპერტი შეფასების საკითხებში):
კითხვა: რა განსხვავებაა ”ტესტირებასა” და ”შეფასებას” შორის?.
პასუხი: ...ტესტირება შეფასების მცირე ნაწილია. ის არის მთელი სურათის ნაწილი. ტესტირება არის აუდიტი. ის არის მომენტალური ფოტოსურათი მოსწავლის ცოდნისა. მაგრამ თქვენ ხომ არ წარმართავთ თქვენს ბიზნესს მხოლოდ აუდიტისათვის. თქვენ გჭირდებათ არა მხოლოდ ერთი ფოტოსურათი, არამედ მთელი ოჯახური ფოტოალბომი. ტესტს შეუძლია დაგვანახოს ინდივიდუალური მოსწავლის დისკრეტული ცოდნა და კონკრეტული უნარი.
კითხვა: რატომ არის მნიშვნელოვანი, რომ მასწავლებელმა ჯერ უნდა მოიფიქროს შეფასება და მხოლოდ ამის შემდეგ დაიწყოს გაკვეთილების ან პროექტების დაგეგმვა?
პასუხი: სწავლების ერთ-ერთი მოთხოვნა არის დიზაინი. კარგმა დიზაინერმა კი უნდა იფიქროს იმაზე, თუ რის მიღწევა სურს და მოახდინოს ოსტატური შეთავსება შინაარსის, სწავლების მეთოდებისა და შეფასების. ბოლო წლებში მასწავლებლებთან მუშაობისას ჩვენ ვცდილობთ ავუხსნათ მათ, თუ რამდენად მნიშვნელოვანია დასვა კითხვა: ”რის მიღწევა მსურს?”, ”რა არის იმ მიზნების საფუძველი, მე რომ დავსახე?”. სხვა შემთხვევაში თქვენი სწავლება წარუმატებლად დასრულდება. ჩვენ ვეძახით ამას უკუ-დიზაინს. სანამ აქტივობებზე გადახვალთ უნდა წარმოიდგინოთ, როგორი იქნება მიღწეული მიზანი, რითი დაამტკიცებთ, რომ მოსწავლეებმა მიზანს მიაღწიეს? ანუ მასწავლებელმა უნდა წარმოიდგინოს, თუ როგორი იქნება დასასრული. შემდეგ იწყებთ უკან მოძრაობას და განსაზღვრავთ, თუ რა აქტივობებით უნდა მიაღწიოთ ყოველივე ამას.
კითხვა: სტანდარტიზირებული ტესტები, როგორიცაა, მაგალითად, SAT - I, სკოლების მიერ გამოიყენება მოსწავლის მომავალი წარმატებების პროგნოზირებისათვის. არის ეს ამ ტესტის ვალიდური გამოყენება?
პასუხი: სტანდარტიზირებული ტესტი ასრულებს აუდიტის როლს, მაგრამ განათლების პოლიტიკის განმსაზღვრელებს და მშობლებს ხშირად ავიწყდებათ ან არ იციან, რომ ამ ტესტებს აქვთ ვიწრო ფოკუსი და მათი დანიშნულება აუდიტია. მათი საშუალებით ჩვენ ვცდილობთ იმის დადგენას, რომ ის რაც უნდა ისწავლებოდეს სკოლაში ნამდვილად ისწავლება. მაგრამ კითხვაზე წინასწარმეტყველებენ თუ არა ეს ტესტები მოსწავლის მომავალ წარმატებებს გეტყვით, რომ არა. მას მაქსიმუმ შეუძლია იწინასწარმეტყველოს, მაგალითად, ახალი მოსწავლის წარმატება პირველ სემესტრში. და ეს მაქსიმუმია. არსებობს მრავალი მაგალითები იმისა, რომ კოლეჯში მიღწეული რანგები არ არის კორელაციაში მომავალ წარმატებებთან. ეროვნული და შტატების ტესტების უმეტესობას შეუძლიათ იწინასწარმეტყველონ სკოლების საქმიანობის მხოლოდ ძალიან, ძალიან ვიწრო შედეგები.
პედაგოგიური აქსიომები
Селестен Френе "Педагогические постоянные"
1. Ребенок - такой же человек, как и взрослый.
2. Большой рост - не основание для того, чтобы смотреть на других свысока.
3. Поведение ребенка в школе - это производная от его психологического и физиологического состояния.
4. Никто - ни взрослый, ни ребенок - не любит подчиняться силе.
5. Никто не любит ходить строем, потому что «строй» - это всегда подчинение внешней силе.
6. Никто не любит, когда его принуждают выполнять какую-либо работу, даже если эта работа сама по себе не вызывает отвращения. Принуждение парализует человека.
7. Человек предпочитает сам выбирать себе работу - пусть даже этот выбор не несет ему явных преимуществ.
8. Никто не любит работать вхолостую, как робот, то есть выполнять действия и подчинятьсяправилам, смысл которых он не понимает.
9. Нам надо научиться пробуждать интерес!
10. Никакой схоластики!
10 а. Человек стремится к успеху. Безуспешность губит желание работать.
10 б. Труд, а не игра - вот естественное занятие для ребенка.
11. Не объяснение учителя и не наблюдение за тем, как работает другой (обычная школьная методика), а «Познание на ощупь» - вот естественный и общий закон познания.
12. Память - а на этом держится вся Школа - является ценностью только в том случае, когда она отвечает жизненным интересам ребенка.
13. Знания приобретаются не через выучивание правил и законов, как обычно думают, - а опытным путем. Начинать с правил и законов - в изучении языка, искусств, математики, других наук - все равно что запрягать телегу впереди лошади.
14. Мышление не является, как учит схоластика, особым свойством, возникающим в отрыве от опыта, в стороне от реальной жизни человека.
15. Школа культивирует лишь абстрактную форму мышления, которая в отрыве от жизни, становится лишь игрой в слова, в чужие мысли.
16. Ребенок не любит слушать лекции.
17. Ребенок не устает от работы, если она ему интересна, отвечает его насущным потребностям.
18. Контроль с последующим наказанием воспринимается как унижение достоинства, особенно если это происходит публично. Никто - ни взрослый, ни ребенок - не любит такой «контроль».
19. Оценки и рейтинги не нужны.
20. Говорите как можно меньше.
21. Ребенок не любит работать «в стаде», когда индивид превращается в робота. Он любит работать сам no себе или в команде, в обстановке сотрудничества.
22. Порядок и дисциплина необходимы на уроках..
23. Наказания не нужны. Это унижает ученика и никогда не позволяют добиться поставленной цели. Наказания - это худший способ решения проблемы.
24. Новая школа предполагает существование коллектива, каждый член которого, в том числе учитель, принимает участие в управлении.
25. Переполненные классы - серьезная проблема школы
26. Крупные школы приводят к обезличиванию учителей и учеников.
27. Демократия завтрашнего дня рождается я в Школе. Авторитарная школа не может вырастить человека демократических убеждений.
28. Учить детей можно только в обстановке уважения. Уважение к ученикам, а в первую очередь к учителям - одно из первых условий обновления Школы.
29. Педагогический консерватизм - элемент социального и политического консерватизма - серьезная реальность, мы должны помнить об этом и уметь противостоять этой силе. (
30. Нами движет и придает силы оптимизм и вера в жизнь.
Перевод с французского - Р.Курбатов.
12 January 2010
დიდი კონვერგენცია
”ჩვენ ვართ ორი განსხვავებული კულტურის (ღია და დახურული) და ოთხი ინდუსტრიის (ინტერნეტი, კომპიუტერები, მობილური ტელეფონები და ფიჭური ქსელები) შეჯახების მომსწრე...
ჩვენ ნოკიაში გვსურს ამ მოედანზე თამაში. ჩვენ გვსურს ვიყოთ უფრო მეტი, ვიდრე უბრალოდ მოწყობილობები. ანალოგიურად კომპიუტერულ კომპანიებს სურთ მობილური ტელეფონების გაყიდვა...
ამ მოედანზე კიდევ სხვა ინდუსტრიებიც მოვლენ - საავტომობილო, სამომხმარებლო ელექტრონიკის, გასართობი და კონტენტის.
მომდევნო 5-10 წელიწადი იქნება ფენომენალური ინოვაციების ფაზა, რასაც სწორედ ამ ინდუსტრიების ერთ მოედანზე თავმოყრა გამოიწვევს. ეს იქნება ოქროს ერა მკლევარებისათვის.
ნოკიას კვლევები ფოკუსირებულია ოთხ სფეროზე:
- მდიდარი კონტექსტის მოდელირება
- ახალი სამომხმარებლო ინტერფეისი
- მაღალეფექტიანი მობილური პლატფორმები
- კოგნიტური-რადიო
- ჯერ არ არის სრულად მობილური, მაგრამ მალე ეს იქნება მიღწეული. დღეს კომპიუტერი იმდენად არის მობილური, რამდენადაც ქოლგა არის პორტატული, მაგრამ მომავალში მიაღწევს სათვალეების დონის პორტატულობას;
- ჯერ არ არის რეალურად პერსონალური. ის პერსონალურია, როგორც ”ჩემი ქუდი”, მაგრამ მალე გახდება იმდენად პერსონალური, როგორც ”ჩემი კბილები”.
ჩვენ გვჭირდება მოქნილი პარალელიზმი (რამდენიმე პროცესორის ერთდროული მუშაობა). ჩვენ მივდივართ ასევე SOC-იდან (system on chip) SOS-მდე (system on stack) (სტეკში იგულისხმება ერთმანეთთან შეერთებული ჩიპების კრებული).
აქტუალური ხდება მოწყობილობების საყოველთაო ურთიერთკავშირი. ყველა ციფრულმა მოწყობილობამ, რომლებსაც ფლობს ადამიანი, უნდა იმოქმედონ როგორც ერთიანმა სისტემამ. მობილური ტელეფონი განიხილება ამ სისტემის კვანძად, რომელიც აკონტროლებს ყველა მოწყობილობას. და არა მხოლოდ მოწყობილობებს, არამედ კონტენტს. მაგალითად, ძალიან სწრაფად და მარტივად უნდა შეგვეძლოს ფოტოკამერით გადაღებული ფოტოების კომპიუტერში ატვირთვა, ინტერნეტში Flickr-ში განთავსება, ამ ფოტოების მობილურზე ჩატვირთვა. ანუ კონტენტის ერთიანი და სწრაფი წვდომა.
ამის გარდა შენი მოწყობილობა უნდა იყოს კონტექსტურად გათვიცნობიერებული, მან იცის ბევრი რამ თქვენს შესახებ და კიდევ ბევრი სხვა. და ბოლოს ჩვენ გვჭირდება ”მხიარული და ლამაზი ინტერაქციები...”.
აქ კომენტარი ზედმეტია.
08 January 2010
2010 Quality of Life Index
საქართველო 56 ქულით 98 ადგილზეა. როგორც ცხრილიდან ჩანს, ეს ადგილი ბევრწილად გარემოსა და კლიმატის ხარჯზე გვაქვს მიღებული.
05 January 2010
ცნობებს სკოლისათვის მშობლები დაწერენ
ესტონეთში, 1 იანვრიდან, ექიმები აღარ გასცემენ ცნობებს სკოლის გაცდენებთან დაკავშირებით. ცნობას, რომელშიც ახსნილი იქნება ბავშვის მიერ სკოლის გაცდენის მიზეზი, დაწერს მხოლოდ მშობელი, იმის მიუხედავად, თუ რა მიზეზით და რა ხანგრძლივობით გააცდენს ბავშვი სკოლას.
თურმე ევროკავშირში ასეთი ცნობების გაცემა არ შედის ექიმების მოვალეობაში. 18 წლამდე ასაკის ბავშვის სკოლაში სიარულზე პასუხისმგებელია მშობელი, ამიტომ მხოლოდ მას შეუძლია ბავშვის განთავისუფლება გაკვეთილებიდან (რა თქმა უნდა, ბავშვის ავადმყოფობის შემთხვევაში მშობელი გაითვალისწინებს ექიმის რეკომენდაციებს სკოლის გაცდენასთან დაკავშირებით).
ჩემი აზრით ეს ძალიან გონიერი გადაწყვეტილებაა, რომელიც დაზოგავს როგორც ექიმების, ასევე მშობლების დროს.
განვითარებადი გონება
”პატარები უფრო გახსნილები არიან მათემატიკის მიმართ, ვიდრე ჩვენ გვგონია”...